Protein là chất căn bản của sự sống, đảm nhiệm nhiều chức năng quan trọng trong cơ thể. Để biết protein là gì, vai trò và chức năng đối với cơ thể ra sao? Hãy cùng divorziobreve.org tìm hiểu ngay sau đây.
Contents
I. Protein là gì?
Protein là một trong 4 nhóm chất dinh dưỡng vô cùng quan trọng và cần thiết đối với cơ thể, bao gồm: chất đạm, chất béo, chất bột đường, vitamin và khoáng chất.
- Protein có cấu trúc khá phức tạp, gồm 20 – 22 axit amin khác nhau, liên kết với nhau bằng liên kết peptit. Các axit amin được phân hủy trong ruột khi chúng tiêu hóa thức ăn. Trong số các axit amin, có nhiều axit amin được gọi là không thiết yếu (tức là axit amin thay thế) và axit amin thiết yếu (tức là axit amin không thể thay thế). Các axit amin thiết yếu quyết định giá trị dinh dưỡng của mỗi loại protein.
- Các axit amin thiết yếu bao gồm lysine, methionine, isoloxin, phenylalanine, treonin, loxin, valin, hitidin, acginin… Vì vậy, nếu cơ thể thiếu chúng sẽ ảnh hưởng đến sự phát triển toàn diện, vì một số axit amin này có liên quan, tuyến sinh dục, tuyến thượng thận…
- Các axit amin thiết yếu không được tổng hợp trong cơ thể và chỉ có thể được cung cấp qua thức ăn (chủ yếu là thức ăn có nguồn gốc động vật, protein động vật đã được xác định là có giá trị sinh học cao).
- Đồng thời, các axit amin không thiết yếu có thể được cơ thể con người tổng hợp, ngoài ra, chúng cũng có thể được cung cấp thông qua thức ăn (chủ yếu là thức ăn có nguồn gốc thực vật, các loại đạm có nguồn gốc thực vật có giá trị sinh học thấp). Tuy nhiên, trong quá trình tổng hợp, các axit amin không thiết yếu chỉ có thể đáp ứng nhu cầu tối thiểu của cơ thể. Do đó, để đảm bảo sự phát triển và duy trì khỏe mạnh, cần phải tiêu thụ một cách cân bằng hợp lý lượng protein có nguồn gốc động vật và thực vật.
- Trong cơ thể con người, protein có ở hầu hết các bộ phận của cơ thể, chẳng hạn như xương, da, tóc và các mô. Các chuyên gia cho biết có khoảng 20.000 protein trong cơ thể con người, hoặc có thể nhiều hơn. Mỗi loại protein sau khi được tạo ra chỉ có thể tồn tại trong một thời gian, vài phút, nhiều năm.
II. Vai trò và chức năng của protein đối với cơ thể
Bạn đã biết protein là gì và cũng biết rằng protein là một trong những chất dinh dưỡng thiết yếu quan trọng có thể tạo ra – duy trì sự sống. Tuy nhiên, trên thực tế, protein còn có nhiều chức năng/ vai trò khác không kém phần quan trọng đối với sức khỏe và cơ thể con người:
1. Tăng trưởng và duy trì mô
Một trong những chức năng của protein trên cơ thể là xây dựng, phát triển, duy trì và sửa chữa các mô. Vì vậy, cơ thể cần được bổ sung một lượng protein đầy đủ và đúng cách. Đặc biệt là bệnh nhân, người sống sót sau chấn thương, phẫu thuật viên, phụ nữ có thai, phụ nữ đang cho con bú, cần tăng cường bổ sung protein.
2. Tạo phản ứng sinh hóa
Enzim tham gia vào các phản ứng sinh hóa của cơ thể, còn prôtêin tham gia vào enzim nên nó cũng góp phần vào quá trình trao đổi chất của cơ thể. Nhiều chức năng của cơ thể phụ thuộc vào các enzym như tiêu hóa, co cơ, đông máu, sản xuất năng lượng…
3. Hỗ trợ truyền thông tin và tín hiệu
Một số protein là hormone hoạt động như các chất hóa học hỗ trợ giao tiếp giữa các tế bào, mô và cơ quan. Có 3 loại nội tiết tố chính: protein và peptit được sản xuất bởi các tuyến nội tiết hoặc mô, steroid và amin.
4. Xây dựng và định hình cấu trúc mô
Chức năng của protein cũng là xây dựng và tạo ra các cấu trúc tế bào, đặc biệt là khối lượng cơ. Vì vậy, nếu cơ bắp không cung cấp đủ protein, nó sẽ không khỏe hơn. Tình trạng này thường gặp ở trẻ biếng ăn kinh niên, suy dinh dưỡng, thấp còi.
5. Duy trì độ pH thích hợp
Protein cũng đóng một vai trò quan trọng trong việc sử dụng thang đo pH để điều chỉnh và cân bằng mức độ bazơ và axit trong cơ thể. Loại này nằm trong khoảng từ 0 đến 14, trong đó 0 là axit mạnh nhất, 14 là bazơ mạnh nhất và 7 là trung tính. Duy trì độ pH ổn định trong cơ thể có thể giúp ngăn ngừa các tác dụng phụ và thậm chí tử vong.
6. Cân bằng chất lỏng
Việc điều chỉnh cân bằng chất lỏng trong cơ thể sống cũng rất quan trọng, và các protein chịu trách nhiệm cho nhiệm vụ này. Albumin và globulin là các protein trong máu có chức năng thu thập và giữ nước để duy trì sự cân bằng chất lỏng. Vì vậy, nếu không được bổ sung đủ protein, lượng albumin và globulin sẽ giảm xuống khiến cơ thể không thể để máu trong huyết quản, tràn dịch sẽ gây sưng tấy, phù nề.
7. Tăng cường sức khỏe miễn dịch
Protein giúp cơ thể hình thành các kháng thể – protein (hoặc globulin miễn dịch) trong máu – chống lại vi rút và vi khuẩn tấn công các tế bào gây nhiễm trùng. Sau khi kháng thể được tạo ra, tế bào sẽ tự động “ghi nhớ” và phản ứng lại khi tác nhân cũ xâm nhập, tạo miễn dịch cho cơ thể. Nếu không có kháng thể trong cơ thể, virus và vi khuẩn sẽ sinh sôi tự do sau khi xâm nhập vào cơ thể, gây bệnh.
8. Vận chuyển và dự trữ các chất dinh dưỡng
Protein còn có nhiệm vụ đưa oxy, gluxit, vitamin, chất khoáng… Vào và ra tế bào. Tuy nhiên, mỗi protein chỉ thực hiện công việc vận chuyển cụ thể. Ví dụ, các protein vận chuyển glucose mang đường đến tế bào không có nhiệm vụ vận chuyển cholesterol trong máu. Ngoài việc vận chuyển, protein còn có nhiệm vụ dự trữ, chẳng hạn như ferritin giúp dự trữ sắt trong cơ thể.
9. Cung cấp năng lượng
Cung cấp năng lượng (calo) cho chức năng của cơ thể cũng là một chức năng của protein. Nguồn năng lượng của cơ thể chủ yếu đến từ 3 nguồn, bao gồm: protein (1g protein chứa 4 calo), carbohydrate/ carbohydrate (1g carbohydrate chứa 4 calo), lipid / chất béo (1g chất béo chứa 9 calo). Tuy nhiên, năng lượng từ chất béo và carbohydrate mạnh hơn protein.
10. Giúp cơ thể nhanh no
Đây là một trong những điều đặc biệt trong nhóm vai trò của protein. Cảm giác no nhanh hơn cũng có nghĩa là giảm nhanh cảm giác thèm ăn và cuối cùng là giảm lượng calo nạp vào cơ thể. Sử dụng thực phẩm giàu protein mang lại lợi ích tích cực cho những người thường xuyên hoạt động với cường độ cao và cần cung cấp thực phẩm giàu năng lượng cho cơ thể.
11. Thúc đẩy trao đổi chất tốt hơn
Trong trường hợp này, protein có tác dụng “kích thích” quá trình trao đổi chất của cơ thể. Để tiêu thụ protein, bạn cần đốt cháy nhiều năng lượng so với carbohydrate và chất béo. Đây là một tín hiệu đáng mừng cho những ai có nhu cầu giảm cân, tiêu mỡ. Giải thích rằng protein có thể đóng vai trò tốt nhất trong trường hợp này là do hiệu ứng nhiệt của thực phẩm – TEF.
Như vậy chúng tôi đã cùng bạn đọc tìm hiểu protein là gì? Vai trò và chức năng của protein đối với sự phát triển, sự sống của cơ thể. Hãy bổ sung Protein cùng nhiều dưỡng chất thiết yếu để cơ thể khỏe mạnh nhé!